برگشت محصولات كشاورزي
جمال صفرزاده
محصولات كشاورزي همواره نقش مهمي در سلامت و بهبود شرايط زندگي انسان‌ها داشته‌اند و مصرف روزانه آن مي‌تواند تاثير مثبتي بر جلوگيري از بروز بيماري‌ها داشته باشد، در اين بين شرايط كاشت، داشت و برداشت محصولات كشاورزي از اهميت بالايي در سلامت نهايي آن دارد. با توجه به برگشت بعضي از محصولات كشاورزي صادرشده توسط كشورهاي دوست و همسايه، سلامت محصولات صادراتي را زير سوال مي‌برد، اظهارنظر كارشناسان در اين زمينه حاكي از آلوده بودن محصولات است. كشورهايي كه محصولات را برگشت دادند، علت را غيراستاندارد بودن آن اعلام مي‌كنند و محصولات را پرخطر و سمي براي شهروندان خود مي‌دانند، بعضي نيز آن را توطئه دشمن مي‌خوانند درحالي‌كه اين كشورها روابط خوبي با كشور ما دارند. بعضي نيز استفاده بي‌رويه و نادرست از سموم و كودهاي شيميايي و نبود نظارت از دلايل اصلي برگشت خوردن محصولات كشاورزي ايران عنوان مي‌كنند. رسول رضايي، فعال كشاورزي در اين رابطه مي‌گويد: با ايجاد حساسيت بين كشورهاي مختلف نسبت به محصولات كشاورزي ايران، مساله استفاده از سم و كود غيراستاندارد مشخص شد؛ وگرنه سال‌هاست كه همين سموم و كودها براي كشت محصولات استفاده ميشود و سال‌هاست كه مردم همين محصولات را خريداري كرده و بيماري‌هاي مختلفي را از اين طريق وارد بدن خود كرده‌اند! البته ممكن است سمومي كه اخيرا خريداري شده است، غيراستاندارد بوده و شايد پيش از اين مشكل در سموم مورد استفاده كشاورزان، وجود نداشته است.
وي در ادامه مي‌گويد: در رابطه با كودهاي شيميايي هم كشاورز به دليل ناآگاهي و ارزاني و فراواني كود، به اشتباه ميزان بيشتري از حد مجاز را مصرف كرده است درحالي‌كه با آموزش مي‌توان اين موارد را به آنان تفهيم كرد.
نايب‌رييس كميسيون كشاورزي اتاق بازرگاني ايران نيز گفتند: ميزان باقيمانده سموم و كودهاي شيميايي در برخي محصولات كشاورزي ايران نسبت به استانداردهاي جهاني كمي بالاتر است، اين بدان معنا نيست كه تمام محصولات كشاورزي ما آلوده باشد. برخي از سموم وارداتي كه عمده آنها نيز از چين مي‌آيد، روي محصولات كشاورزي ماندگاري دارد. اين مشكلات در محصولاتي مانند صيفي‌جات و سبزيجات بيشتر وجود دارد. اين در حالي است كه در كشور قوانين و مقررات در اين رابطه روي كاغذ وجود دارد از جمله دستورالعمل كنترل كيفي محصولات ارايه‌شده در ميادين ميوه‌وتربار با شاخص‌هاي بهداشتي... نگاهي به بيانيه آكادمي علوم امريكا در سال 2001 كه در آن به مبتلا شدن ميليون‌ها و مرگ هزاران نفر در اثر مصرف مواد غذايي آلوده اشاره شده و سرانجام گزارش‌هاي متعدد سازمان بهداشت جهاني، نشان مي‌دهند كه جوامع در هر سطحي از پيشرفت، در امور بهداشتي كه باشند، باز هم در معرض خطر گرفتار شدن به انواع بيماري‌هاي ناشي از آلودگي مواد غذايي قرار دارند و از اين رو توجه جدي به آن از اهميت زيادي برخوردار است. با توجه به تغييرهاي شگرف در شيوه زندگي انسان‌ها و روند پرشتاب آن و بروز تغييرهاي گسترده آب‌وهوايي و زيست‌محيطي و هزينه‌هاي بالاي درمان، نگاه و توجه بيشتر و عميق‌تر به مبحث تقدم پيشگيري بر درمان به‌طوركامل احساس ميشود و در صورت غفلت مي‌تواند پيامد‌هاي جبران‌ناپذير به دنبال داشته باشد. به اين نكته مهم بايد توجه شود كه معمولا جهت صادرات از بين محصولات (دستچين) استفاده ميشود كه هم سود خوبي داشته باشد و هم اينكه مشتري محوري لحاظ شود اما با محصولات بي‌كيفيت كه در داخل كشور توزيع ميشود چه تكليفي خواهيم داشت، آن محصولات صادراتي به خاطر مواد مضر برگشت خورد حال با مردم و توزيع محصولات داخلي كه كيفيت كمتري دارد چه بايد كرد؟ در پايان پاسخ به سوالات ذيل ضرورتي انكارناپذير از سوي متوليان امر است:
٭ آيا محصولات برگشتي پس از مرجوع شدن منهدم مي‌شوند يا مهمان سفره‌هاي مردم ايران ميشود؟
٭ آيا اين حساسيت كشورهايي كه محصولات را برگشت دادند و به فكر سلامت شهروندان خود بودند در كشور خودمان هم وجود دارد؟
٭ آيا توزيع محصولات كشاورزي در ميادين تربار و در سطح كشور با نظارت و تاييد سلامت صورت مي‌پذيرد؟
٭ آيا مردم با خيال آسوده از محصولات استفاده نمايند و نگران انواع بيماري‌ها و هزينه‌هاي درماني ناشي از مصرف نبا شند؟
متولي نظارت بر كيفيت و سلامت محصولات كشاورزي چه ارگان‌ها يا دستگاهي است؟